جهت يابي

وك (انتهاي) سايهٔ شاخص روي زمين را [مثلاً با يك سنگ] علامت‌گذاري مي‌كنيم. مدتي (مثلاً ده-بيست دقيقه بعد، يا بيشتر) صبر مي‌كنيم تا نوك سايه چند سانتيمتر جابه‌جا شود. حال محل جديد سايهٔ شاخص (كه تغيير مكان داده‌است) را علامت‌گذاري مي‌نماييم. حال اگر اين دو نقطه را با خطي به هم وصل كنيم، جهت شرق-غرب را مشخص مي‌كند. نقطهٔ علامت‌گذاري اول سمت غرب، و نقطهٔ دوم سمت شرق را نشان مي‌دهد. يعني اگر طوري بايستيم كه پاي چپ‌مان را روي نقطهٔ اول و پاي راستمان را روي نقطهٔ دوم بگذاريم، روبروي‌مان شمال را نشان مي‌دهد، و رو به خورشيد (پشت سرمان) جنوب است.

از آن‌جا كه جهت ظاهري حركت خورشيد در آسمان از شرق به غرب است، جهت حركت سايهٔ خورشيد بر روي زمين از غرب به شرق خواهد بود. يعني در نيم‌كره شمالي سايه‌ها ساعتگرد مي‌چرخند.
هر چه از استوا دورتر بشويم، از دقت پاسخ در اين روش كاسته مي‌شود. يعني در مناطق قطبي (عرض جغرافيايي بالاتر از ۶۰ درجه) استفاده از آن توصيه نمي‌شود.
در شب‌هاي مهتابي هم از اين روش مي‌توان استفاده كرد: به جاي خورشيد از ماه استفاده كنيد.

وك (انتهاي) سايهٔ شاخص روي زمين را [مثلاً با يك سنگ] علامت‌گذاري مي‌كنيم. مدتي (مثلاً ده-بيست دقيقه بعد، يا بيشتر) صبر مي‌كنيم تا نوك سايه چند سانتيمتر جابه‌جا شود. حال محل جديد سايهٔ شاخص (كه تغيير مكان داده‌است) را علامت‌گذاري مي‌نماييم. حال اگر اين دو نقطه را با خطي به هم وصل كنيم، جهت شرق-غرب را مشخص مي‌كند. نقطهٔ علامت‌گذاري اول سمت غرب، و نقطهٔ دوم سمت شرق را نشان مي‌دهد. يعني اگر طوري بايستيم كه پاي چپ‌مان را روي نقطهٔ اول و پاي راستمان را روي نقطهٔ دوم بگذاريم، روبروي‌مان شمال را نشان مي‌دهد، و رو به خورشيد (پشت سرمان) جنوب است.

از آن‌جا كه جهت ظاهري حركت خورشيد در آسمان از شرق به غرب است، جهت حركت سايهٔ خورشيد بر روي زمين از غرب به شرق خواهد بود. يعني در نيم‌كره شمالي سايه‌ها ساعتگرد مي‌چرخند.
هر چه از استوا دورتر بشويم، از دقت پاسخ در اين روش كاسته مي‌شود. يعني در مناطق قطبي (عرض جغرافيايي بالاتر از ۶۰ درجه) استفاده از آن توصيه نمي‌شود.
در شب‌هاي مهتابي هم از اين روش مي‌توان استفاده كرد: به جاي خورشيد از ماه استفاده كنيد.